Dịch thuật truyện tranh

Bất cứ ai làm việc trong lĩnh vực dịch thuật đều hiểu rằng các loại tài liệu khác nhau có phạm vi phức tạp khác nhau và có những yêu cầu nhất định đối với công tác dịch thuật. Đối với lĩnh vực dịch thuật truyện tranh cũng có những đặc điểm của riêng nó. Vì vậy trong bài viết này chúng ta sẽ tìm hiểu bản dịch truyện tranh và các vấn đề mà người dịch có thể gặp phải.

Truyện tranh (Manga) là gì?

Theo các chuyên gia, truyện tranh là loại hình nghệ thuật đặc thù, nằm giữa văn học và phim ảnh. Một mặt, nó sử dụng ngôn ngữ viết, mặt khác, truyện tranh không thể tồn tại mà không có yếu tố hình ảnh. Tính nhị nguyên này làm cho truyện tranh trở thành một chủ đề thú vị nhưng cũng tương đối khó khăn đối với việc dịch thuật.

Các hạn chế của dịch truyện tranh

Chúng ta đều biết các truyện tranh cung cấp thông tin không chỉ bằng lời văn mà còn liên kết với một hình ảnh để minh họa cho lời văn và bản thân hình ảnh cũng có biểu ý. Ví dụ dễ thấy nhất là trong các quyển manga Nhật Bản, trong một trang truyện có những hình ảnh và bong bóng lời nói thể hiện lời nói, suy nghĩ, tâm trạng của nhân vật. Điều này có nghĩa là người dịch phải hạn chế số lượng chữ trong không gian của những bong bóng lời nói được cung cấp. Chính điều đó gây ra những khó khăn cho người dịch thuật truyện tranh. Vì có thể khi dịch sang tiếng Việt những bong bóng lời nói trong bản truyện gốc không đủ không gian để ghi. Nếu thay đổi quá nhiều về kích cỡ bong bóng có thể làm mất bố cục của hình vẽ hoặc hình vẽ bị che bởi bong bóng chữ.

Ngoài ra, dịch truyện tranh còn liên quan đến chữ viết tắt, thuật ngữ văn hóa, phương ngữ, dấu ba chấm, hài hước, thành ngữ, biểu thức không chính thức, sự xen kẽ, thuật ngữ quan hệ, đơn vị đo lường, cấu trúc ngữ pháp phi tiêu chuẩn, đại từ, tên riêng, biểu hiện mỉa mai, tiếng lóng, nói rối loạn trôi chảy, chửi thề và chơi chữ…Người dịch phải là thực thực sự thông thạo ngôn ngữ cần dịch, am hiểu cả văn hóa và là người giàu cảm xúc mới có thể dịch thuật truyện tranh tốt được.

Ngày nay hầu hết việc dịch thuật truyện tranh (manga) là từ Nhật Bản. Có thể coi Nhật Bản như cái nôi của văn hóa truyện tranh.

Xem thêm: Nên thuê công ty dịch thuật hay tự dịch tài liệu

Những đặc điểm trong cách diễn đạt tiêu biểu của manga Nhật

Tại sao bóng bóng chat của truyện tranh Nhật Bản lại thẳng đứng, đơn giản là vì tiếng Nhật được viết theo chiều dọc. Hiện nay hầu hết những ngôn ngữ khác như là tiếng Anh, tiếng Việt… viết theo chiều ngang nên khi dịch manga cần phải thay đổi bong bóng chat manga thành chiều ngang. Do đó, cần phải chú ý việc bố trí bong bóng chat sao cho không gây cản trở những hình ảnh trong một trang manga.

Tiếp theo là Onomatope, Onomatope là từ tượng thanh biểu thị âm thanh, giọng nói. Ví dụ, trong cảnh trời đang mưa, chúng ta có thể biết được tình trạng mưa như thế nào thông qua onomatope. Trường hợp trời mưa nhỏ sẽ sử dụng các từ như là “サーサー、しとしと”, còn trời mưa to sẽ là “ザーザー、ザバザバ”. Chỉ bằng điều này đã khiến cho bầu không khí của một khung manga sẽ thay đổi hoàn toàn.

Tùy thuộc vào tác phẩm manga sẽ có những onomatope tiêu biểu cho mangaka (là tác giả tạo ra bộ manga) đó cho nên yêu cầu một biên dịch viên có kỹ năng phù hợp.

Onomatope hầu hết không được viết bằng Shashoku (写植)(*) thông thường, mà Mangaka sẽ viết tay và thể hiện nó.

(*) Shashoku: dùng để chỉ phương pháp là sử dụng nguyên lý của bức ảnh để in ấn. Nói cách khác Shashoku bức ảnh ký tự được tạo ra bằng việc chụp ảnh hình dáng của ký tự đó rồi khắc vào chất liệu cảm quang.

Cách diễn đạt onomatope của mỗi Mangaka sẽ khác nhau. Tuy nhiên, hầu hết  khi muốn thể hiện âm thanh lớn sẽ làm cho chữ onomatope to lên còn khi muốn thể hiện âm thanh nhỏ sẽ làm chữ onomatope nhỏ lại.

Sẽ khó khăn để có thể dịch onomatope một cách chính xác. Tuy nhiên, nếu tích lũy kinh nghiệm thì có lẽ chúng ta sẽ làm được. Để làm cho bản dịch manga thành công chìa khóa ở đây là cần phải tích lũy kiến thức, kinh nghiệm trên nhiều phương diện.

Dịch thuật công chứng 24h – địa chỉ dịch thuật uy tín, chất lượng, cam kết giá thành luôn cạnh tranh nhất. Quý khách hàng muốn có một bản dịch chất lượng trong mọi lĩnh vực, mọi ngôn ngữ hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn một cách chính xác nhất.